Kotylion narodowy, zwany też kokardą narodową, nosi się przy okazji ważnych zdarzeń przypominających w Polsce patriotyczne zrywy. Posiada on wygląd rozetki w barwach biało-czerwonych. Od 9 kwietnia 2014r. , decyzją Ministra Obrony Narodowej kotylion narodowy ma być stosowany w jednostkach Sił Zbrojnych RP w postaci kokardy heraldycznej, wpinanej z lewej strony w klapę munduru albo ubioru cywilnego, podczas wszelkich uroczystości państwowych.
Jak wygląda kotylion narodowy?
Kotylion narodowy współcześnie jest kolistą rozetką, jeszcze do niedawna stosowano wariant kokardy w owalnym kształcie. Składa się z dwóch kolorowych wstążek. Średnica kokardy narodowej musi wynosić od 4-6cm i tworzyć dwa okręgi koloru białego, centralnego oraz otok z koloru czerwonego. Tak zaaranżowana kokarda odwzorowuje godło Królestwa Polskiego: orła białego na czerwonym polu. Pomimo dokładnych zaleceń powszechnie stosuje się też odwrócenie barw, czyli czerwone serce z białym otokiem.
Historyczne zastosowanie kotylionów narodowych
Kotyliony narodowe w narodowych barwach przypinało się do klapy podczas manifestacji patriotycznych oraz w trakcie powstań narodowych. Z całą pewnością stosowano je podczas:
- powstania w Krakowie w 1846r. jako biało czerwone kokardy
- w powstaniu 1848 r. gdy Komitet Narodowy Polski w Poznaniu zadecydował, że biało czerwone kokardy mają stać się barwami powstania
- w Powstania Styczniowym 1863 dodatkowo powstańcy przypinali metalowego orzełka do czerwonego tła kotyliona
- w I wojnie światowej nosili je ułani Legionów Polskich
- w Powstaniu Wielkopolskim 1918r.
Biało czerwone barwy kotylionu narodowego
3 maja 1792r. barwami narodowymi Polski zostały kolory biały i czerwony. Minął rok od Ustawy Rządowej z 1791r., która regulowała ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów poprzez ustanowienie Konstytucji. Z tej okazji kobiety ubrały białe suknie przepasane czerwoną wstęgą, natomiast panowie nałożyli na swoje ubiory biało czerwone szarfy. Nawiązali w ten sposób do historycznej heraldyki państwa i po raz pierwszy zamanifestowali przywiązanie do barw narodowych detalami stroju.
Jeszcze do roku 1830 polskie wojsko nosiło na służbowych czapkach kokardy wyłącznie w kolorze białym, który nawiązywał do odwiecznego, związanego z symboliką państwa, orła białego. W okresie wojen napoleońskich, gdy sejm proklamował odrodzenie się Królestwa Polskiego noszono kokardy w kolorach czerwonym i niebieskim.
Sejm Królestwa Polskiego, jeszcze w 1831r. wydał uchwałę, która oficjalnie wprowadzała kolory czerwony i biały jako barwy herbu polskiego.